Yanlış Bilineneler

Halvet

Herkesin sevdiği ve ilgiyle izlediği Muteşem Yüzyıl dizisi bizim evde de gündeme oturdu. Normal zamanda akşamları televizyon karşısında kilitlenip kalmadığımız için çocuklar bizim ne izlediğimizle ilgilenmiyorlardı. Geçen hafta arkadaşlarımız yemeğe geldi. Eve misafir gelince çocukların rutini bozulur ve şımarırlar ya aynen öyle oldu . Bizim çocuklar da misafirlerle beraber televizyona kilitlendi, diziyi seyrediyorlar. Küçük oğlumu odasına götürmeye ikna ettim oyuncaklarıyla bir oyun kurdum. Lego denince akan sular duruyor. Oynamaya başladı. Elde var bir.

Şimdi salondan çıkma sırası büyük oğlumdaydı. İçeri girmem ile soruyu sorması bir oldu. “Anne halvet ne demek? ” Misafirler dahil herkes bana bakıyor. “Sana doğrusunu anlatmak için araştırmam gerekiyor. İstersen beraber bakalım belki internetten buluruz“ dedim. Sakinim ama bir o kadar da tedirgin gerçekte anlamını bilmiyorum kelimenin. Neyseki reklam arası imdada yetişti. Biz araştırmaya başladık. İnternette zaman alıyor, o siteye gir, buna gir ,hangi bilgi doğru biraz canımız sıkıldı. Aklıma NTV Tarih dergisinin eki geldi “Harem”, belki orada doğruyu bulabilirdim. Necdet Sakaoğlu ‘nun yazdığı Harem ile ilgili açıklamalarda Halvet’in tanımıda vardı. Oğlumla beraber okuduk. Uykusu geldiği için dizinin devamını seyredemedi. Ama bize de yanlış bilinen bir şeyin doğrusunu öğrenme fırsatı verdi.

Necdet Sakaoğlu’nun notlarına göre Halvet ;  “Harem için sevindirici bir haber “Halvet”ti . Padişah, bahar ve yaz mevsimlerinde, haremden gelen istekleri de dikkate alarak halvet izni verirdi. Hasbahçenin çevresindeki yollar, kapılar kesilir, Sarayburnu açıklarındaki deniz trafiği durdurulurdu. Surların üzerine arkaları dönük olarak sıralanan silahlı Bostancılar, bahçenin her köşesinde yine arkaları dönük nöbete giren harem ağaları, Hasbahçe’nin yakınından uzağından kuş uçurtmazlardı. Kıskanç ve mutaassıp kimi padişahların ise halvet günü müezzinlerin ezan okumak için minarelere çıkmalarını yasakladıkları olmuştur. Halvet boyunca cariyeler hasbahçede gönüllerince eğlenirlerdi. Eklemekte yarar var: Harem halkının biniş kapılarından çıkıp Hasbahçeye gitmeleri sırasında da geçtikleri yerlere iki taraflı zokaklar gerilerek kapalı bir koridor yapılırdı. İkindiye doğru Kızların Harem’e dönmeleri koşuldu. Halvet yapılan hasbahçelerde, seralar, limonluklar, ıhlamurlar ve selsebiller vardı.“